Yerel Yönetimlerin Hava Kirliliği Mücadelesindeki Rolü

Hava kirliliğini herhangi bir fiziksel, kimyasal veya biyolojik etmenler tarafından atmosferin doğal özelliklerinin değişmesi olarak tanımlayan Dünya Sağlık Örgütü, hava kirliliğini sağlık açısından önemli bir risk faktörü olarak nitelendirilmektedir. Maruziyetin ölüme kadar giden, ciddi boyuta ulaşan sonuçları bulunmaktadır. Bu nedenle, yerel hava kalitesi kontrolü günümüzde hiç olmadığı kadar büyük bir önem taşımaktadır. Yerel düzeyde uygulanan politikalar ve stratejiler, toplumun genel yaşam kalitesini artırabilir ve sağlık risklerini azaltabilir.

Yerel yönetimlerin hava kirliliği konusundaki en başlıca görevleri, hava kirliliğine neden olan işyerlerini ve konutları denetlemek, kirlenmeye neden olan faktörleri ortadan kaldırmak için gerekli önlemleri aldırmak ve kirletenler hakkında yasal işlem yapılması için ilgili makamlara bildirmektir. Kötü hava kalitesini azaltmak, çoğu durumda müdahaleye göre ön maliyeti yüksek olsa bile, doğrudan ve kanıtlanmış yüksek ekonomik faydalara sahiptir.

PM2.5 konsantrasyonlarının 1 μg/m3 azaltılmasının Avrupa’da GSYİH’yı ortalama %0.8 artırdığı tahmin edilmektedir.

Yerel yönetimler, yerel hedeflere ulaşmanın yanı sıra, ulusal hedeflere katkıda bulunmada da rol oynamaktadır. Kaynak itibariyle şehirlerde yoğun olarak gözlenen kirlilik kaynağı; ulaşım, konut ve sanayi olmak üzere üç gruptan kaynaklanan; partiküler maddeler (PM), Kükürt Dioksit (SO2), Karbon Monoksit (CO), Ozon (O3), azot oksitler (NOx), hidrokarbonlar, ağır metallerdir.

OECD, 2050 yılında dış ortam hava kirliliğinin, dünya genelinde çevresel koşullara bağlı ölümlerin birincil nedeni olacağını öngörüyor.


Yerel yönetimler, hava kirliliği ile mücadelede çeşitli sorumlulukları üstlenmeli

Şehir Planlaması

Endüstriyel tesisler ve fabrikalar, yakılan ve doğrudan atmosfere salınan karbondioksit ve metan gibi büyük miktarlarda toksik maddeler üretir. Fabrikaları ve endüstriyel tesisleri yerleşim alanlarından uzak tutmak, vatandaşları bir sanayi tesisini çevreleyen alanlarda salınan sert ve yoğun kimyasalları ve kirleticileri solumaktan koruyacaktır. Şehirde aktif seyahat ve toplu taşımayı artırmak, arabalardan gelen hava kirleticilerinin önüne geçmenin en iyi yoludur.

Denetim ve Düzenleme

Yerel yönetimler, endüstriyel tesislerin ve diÄŸer kirlilik kaynaklarının faaliyetlerini denetlemeli ve gerektiÄŸinde düzenlemeler yapmalıdır. Bölgesel bir kirletici olarak PM2.5 ayrıca uzun mesafeler kat eder ve geniÅŸ bir alanda arka plan seviyelerini artırır. Ancak, yerel makamların üzerinde kontrol sahibi olduÄŸu PM2.5 kaynakları vardır. Bu nedenle, PM2.5 ÅŸu anda Yerel Hava Kalitesi Yönetimi çerçevesinin bir parçası olmasa da, yerel makamların kontrolleri altındaki kaynaklardan gelen PM2.5 emisyonlarını azaltmak için yetkilerini etkin bir ÅŸekilde kullanmalarını gerekmektedir. 

Kamu Farkındalığı

Hava kalitesi yönetimi sadece tek bir kamu kurumunun görev, yetki ve sorumluÄŸunda takip edilerek nihai sonuca eriÅŸilebilecek bir durum deÄŸildir. Aksine, vatandaşından bütün kamu ve özel sektör olmak üzere herkesin gereken hassasiyeti göstermesinin önem arz ettiÄŸi bir ekip çalışmasıdır. Teknik altyapı ne kadar mükemmel yapılırsa yapılsın hava kalitesinin iyileÅŸtirilmesi için vatandaÅŸların bilinçlenmesi ÅŸarttır. Yerel topluluklarda hava kalitesi etkileri ve bunların nasıl azaltılacağı konusunda farkındalık yaratmak gereklidir. 

İzleme ve Veri Toplama

Güvenilir ve gerçek zamanlı hava kalitesi verilerine eriÅŸim, yerel yönetimlerin, topluluklarının en kritik hava kalitesi sorunlarını ele alarak kaynakları etkili bir ÅŸekilde önceliklendirmesine ve tahsis etmesine olanak tanır. Hava kalitesi verileri saÄŸlayan referans istasyonları çok maliyetlidir ve sayıca azdır. AraÅŸtırmalar, hava kalitesinin 200 metre mesafede önemli ölçüde deÄŸiÅŸebileceÄŸini gösteriyor. Uygun maliyetli hava sensörlerinin konuÅŸlandırılması daha kolay olmakla birlikte, bu onları devlet tarafından iÅŸletilen istasyonların olmadığı bölgelerde ve uzak bölgelerde daha uygun bir kamu alternatifi haline getirir. 

Hava Kalitesinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Kapsamında Bir Yerel Yönetim Örneği: İnegöl Belediyesi

Bursa İnegöl’de mobilya fabrikalarının fazlalığından ötürü kirletici yüksek değerler görülmekte ve bölgede 1 adet referans istasyon bulunmaktadır. İnegöl Belediyesi ile yaptığımız işbirliği kapsamında, yoğun endüstriyel faaliyetlerin ve günlük 60 bin aracın geçtiği D100 karayolu alanı ve çevresine airqoon hava izleme sistemini kurduk. sistem sayesinde bölgedeki hava kalitesi ve hava kirliliği düzeyleri sürekli olarak izlenmekte ve veriler airqoon bulutu üzerinden toplanmaktadır. Hava sensörlerinden gelen canlı veriler, https://inegol.bel.tr/havakalite adresinde yayınlanmaktadır. Bu harita, hava kirliliğine duyarlı vatandaşların günlerini planlamalarına ve maruz kalmalarını sınırlamalarına olanak tanımaktadır.

Son Yazılar

Kentsel Hava KirliliÄŸi: Kaynaklar ve Kirleticiler
Kentsel Hava KirliliÄŸi: Kaynaklar ve Kirleticiler

2019 yılında Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ), hava kirliliÄŸini “insan saÄŸlığı için karşı karşıya olduÄŸumuz en ciddi çevresel tehdit” olarak tanımladı. Bu tehdidi göz ardı etmek, kendi saÄŸlığımızı ve çevremizi dah...

Daha fazla oku
Yerel Yönetimlerin Hava Kirliliği Mücadelesindeki Rolü
Yerel Yönetimlerin Hava Kirliliği Mücadelesindeki Rolü

Hava kirliliğini herhangi bir fiziksel, kimyasal veya biyolojik etmenler tarafından atmosferin doğal özelliklerinin değişmesi olarak tanımlayan Dünya Sağlık Örgütü, hava kirliliğini sağlık açısından önemli bir risk faktörü olara...

Daha fazla oku
Yeni İklim Politikaları-Yeşil OSB
Yeni İklim Politikaları-Yeşil OSB

Temiz havanın solunabileceÄŸi bir ortamda yaÅŸamak en temel insan haklarından biridir. Dünya SaÄŸlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre dünya nüfusunun %99’u kirli hava soluyor (URL 1). Hava kirliliÄŸinden kaynaklanan saÄŸlık sorun...

Daha fazla oku
İstanbul'da Okulların Hava Kalitesi - 2022 & 2023
İstanbul'da Okulların Hava Kalitesi - 2022 & 2023

Hava kirliliğinin bireyin sağlığı üzerindeki etkileri, toplam kişisel maruziyetle (dış mekân ve iç mekân) ilgilidir. Çocuklar yetişkinlere göre vücut ağırlıklarına göre daha fazla hava solur, daha fazla yiyecek yerler ve daha faz...

Daha fazla oku
Kirletici Kaynaklara Göre Hava Kalitesi Örnekleme Noktaları
Kirletici Kaynaklara Göre Hava Kalitesi Örnekleme Noktaları

Bölgenin kirlilik kaynağına göre hava kalitesi örnekleme noktalarının seçilmesi, hava kalitesinin iyileÅŸtirilmesi için en önemli noktalardan biridir.  Türkiye Hava Kalitesi Hava kirliliÄŸi, dünyanın önde gelen çevre saÄŸlığı r...

Daha fazla oku
Sektör Sohbetleri#1 - Sinan Yatkın
Sektör Sohbetleri#1 - Sinan Yatkın

Sektör sohbetleri dizisinde, hava sensörlerin geliÅŸimi, kullanımları, fırsatları ve zorlukları ve geleceÄŸi hakkında konuÅŸmak için deÄŸerli araÅŸtırmacılarla bir araya geliyoruz. Serimizin ilk konuÄŸu Sinan Yatkın. Avrupa Komisyonu...

Daha fazla oku
Deprem Bölgesinde Asbest Tehlikesi
Deprem Bölgesinde Asbest Tehlikesi

Deprem sonrası enkaz kaldırma çalışmalarında binalarda kullanılan asbest, deprem bölgesindekiler için büyük tehlike oluÅŸturuyor. 6 Åžubat 2023’te KahramanmaraÅŸ’ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem 10 ilde bÃ...

Daha fazla oku
İnegöl Belediyesi Hava Kalitesi İzleme Ağı
İnegöl Belediyesi Hava Kalitesi İzleme Ağı

İnegöl Belediyesi, hava kalitesini izlemek için Airqoon sensörlerini kullanıyor. Hava kirliliği günümüzde insan sağlığına yönelik en büyük tehditlerden biri kabul edilmektedir. Birçok kentte mevcut hava kalitesi izleme ağları maliy...

Daha fazla oku
Alüminyum
Alüminyum

Alüminyumun dünya kabuğunun %8’ini oluşturan boksit minerali halinde doğadan alınmaktadır. Alüminyum düşük yoğunluk, iletkenlik, işlenebilirlik, hafiflik, dış etkenlere dayanıklılık, düşük bakım maliyetleri gibi konularda sund...

Daha fazla oku
Kadıköy Belediyesi Çevresel İzleme ve Erken Uyarı Sistemi
Kadıköy Belediyesi Çevresel İzleme ve Erken Uyarı Sistemi

Kadıköy Belediyesi, Hava İzleme Ağı için Airqoon’a güveniyor. Kadıköy, yarattığı deÄŸerler ile dünyadaki örnek ilçelerden biridir. Belediyeler ÅŸehirlerin büyümesini yönetmek ve ÅŸehir sakinlerinin saÄŸlığını ve yaÅŸam kal...

Daha fazla oku